METHAANIJS: EEN TIJDBOM VOOR ONS KLIMAAT
15 april 2019
De mens vervuilt de atmosfeer met broeikasgassen, wat leidt tot een klimaatverandering die afwijkt van de natuurlijke klimaatverandering. Dat de mensheid zich hier steeds meer van bewust wordt en dat ingezet wordt op reductie van de uitstoot van CO2 is positief, maar wel eenzijdig. Weinigen lijken zich ervan bewust dat andere broeikasgassen een veel grotere invloed hebben op ons klimaat dan CO2. Op de oceaanbodems ligt een enorme tijdbom voor ons klimaat: methaanijs.
Wat is methaanijs?
Methaan, ook wel moerasgas genoemd, is het belangrijkste bestanddeel van aardgas. Het ontstaat op vergelijkbare wijze als aardolie, namelijk door afbraak van organische stoffen onder zuurstofloze omstandigheden. Onder zeer hoge druk en bij een temperatuur van minder dan 4 °C wordt methaan vastgelegd in methaanijs. Deze omstandigheden zijn vooral aanwezig op de oceaanbodems. Methaan stroomt uit diepere aardlagen naar boven via geologische breuklijnen, en wordt omgezet in methaanijs wanneer het in aanraking komt met het koude oceaanwater.
Tijdbom
De hoeveelheid methaanijs op aarde is enorm. Naar schatting is op aarde twee tot tien keer zoveel methaan aanwezig in methaanijs op de oceaanbodems dan in alle bekende aardgasreserves. Maar niet alleen de hoeveelheid is het probleem. Methaan is namelijk een zeer sterk broeikasgas. Het broeikaseffect van methaan is ongeveer 25 keer sterker dan het broeikaseffect van CO2. Tel de hoeveelheid en het effect bij elkaar op en het is duidelijk dat op de oceaanbodems een enorme tijdbom voor ons klimaat aanwezig is.
Vicieuze cirkel
De opwarming van ons klimaat zal nog lang doorgaan, ook als we vandaag volledig zouden stoppen met de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Door de opwarming van de aarde zal ook het bovenste laagje van de oceanen opwarmen, maar het opwarmen van de diepere lagen in de oceanen duurt veel langer. Het zal waarschijnlijk enkele honderden tot enkele duizenden jaren duren voordat ook de oceaanbodem opwarmt. Wanneer dat gebeurt zal het methaanijs smelten en zal het methaan vrijkomen. Omdat methaan een sterk broeikasgas is, zal dit zorgen voor verdere opwarming van de aarde. En daarmee is een vicieuze cirkel ontstaan die niet meer te stoppen is. Wetenschappers zijn het erover eens dat dit effect op zal treden, maar niet in welke mate. Veel zal ervan afhangen hoe snel wij de opwarming van de aarde een halt toe kunnen roepen en hoeveel graden de temperatuurstijging uiteindelijk zal zijn.
Anita Hazenberg-Folkersma
www.powered-by-nature.nl